L.j. Veen Lj Veen Klassiek - Radetzkymars

Historische roman die nauwgezet de tijdgeest weergeeft van voor en tijdens de eerste wereld-oorlog.
Hoe men toen dacht in hogere met name in legerkringen die wij ons nu nauwelijks nog kunnen voorstellen.
Het boek doet denken aan soldaat Schweig ook wel humorristich beschreven.
Een aanrader voor mensen die van geschiedenis houden.

Eigenlijk lees ik het liefst ‘echte’ geschiedenisboeken, maar deze historische roman van Joseph Roth, ‘Radetzkymars’ is zo meeslepend geschreven, dat ik het in één ruk uitgelezen heb. De levensgeschiedenissen van de als held vereerde grootvader die Keizer Joseph II het leven redde, de zoon die als een geëerbiedigd bestuursambtenaar zijn leven slijt in regio van de Habsburgse Monarchie, en tenslotte de kleinzoon die als luitenant een tamelijk liederlijk leven lijdt. Hij kan bij grote problemen altijd terugvallen op de roem van zijn grootvader. Een meesterlijk werk dat niet voor niets minstens tien maal herdrukt werd.

Dit boek van Joseph Roth over de ondergaande wereld van de Oostenrijk-Hongaarse dubbelmonarchie met zijn keizer, adel en codes, is een meesterwerk, dat na blijft zinderen in je hoofd. Waarom? Roth beschrijft op indringende manier hoe binnen drie generaties in één familie Trotta de schijnbaar onverwoestbare orde met zijn vaste zekerheden wordt ingeruild voor een democratisch, nationalistisch model waar de Keizer, het Rijk, eer en codes geen enkele rol meer spelen. Het is werkelijk meesterlijk hoe indringend Roth de onontkoombaarheid van deze veranderingen maar ook de bijna onmogelijke acceptatie hiervan in woorden heeft weten te vangen. Dit boek bleef bij mij nazinderen, niet in het minst omdat het zo verrassend actueel is. Ook wij leven in een overgangstijd waar Europa langzaamaan uit elkaar valt, humanistische principes worden ingeruild voor eigenheid en de onzekere geglobaliseerde wereld moet worden teruggebracht tot een behapbaar geheel, waarin wij kunnen ademen. Soms ten koste van alles wat afwijkt van de door ons verlangde duidelijkheid en zekerheid. Bij al deze veranderingen denk je steeds terug aan de held van Solferino, het districtshoofd en de luitenant, van wie laatstgenoemde zijn leven richt op vrouwen, gokken en drank en niet meer op eer en de macht van de keizer.

Ik had ‘Dier, bovendier’ van Frank Westerman gelezen. Een boek over lipizzaners, de paarden van de Spaanse Hofrijschool in Wenen. In dat boek citeert hij verschillende keren uit de Radetzkymars voor de sfeer van het Wenen uit de tijd van Keizer Franz Joseph. (Ik neem de adviezen van Frank Westerman altijd zeer serieus.)

De Radetzkymars beslaat de regeerperiode van Franz Joseph. Het begint bij de Slag van Solferino (1859). Een luitenant redt het leven van de keizer en wordt daardoor baron von Trotta. Het boek gaat daarna over zijn zoon en vooral zijn kleinzoon, die als nazaten van de held van Solferino onder de protectie van de keizer leven. De kleinzoon begint zijn carrière als officier bij de ulanen (cavalerie.) Maar een beetje raar wanneer je terugdenkt aan het boek van Frank Westerman, hij houdt niet van paarden en laat zich overplaatsen naar de infanterie in de moerassen van de Oekraïne, aan de rand van het keizerrijk. Oostenrijk strekte zich toen nog uit van Noord Italië tot in de Oekraïne. Het boek eindigt bij de dood van de keizer.
Joseph Roth was een jood, geboren in de Oekraïne. Na zijn studie ging hij naar Wenen, vocht in de eerste wereldoorlog, werkte daarna als journalist in Berlijn, maar moest als jood vluchten. Dit boek is uit 1932 en uitgegeven in Amsterdam. In Amsterdam ging hij zich al te buiten aan de jenever, een paar jaar later dronk hij zich dood in Parijs. Je kunt het boek niet lezen zonder een parallel te zien in de ondergang van Oostenrijk, de luitenant von Trotta en Joseph Roth zelf.

Het is een beetje een ouderwets boek uit de tijd dat mensen nog boeken lazen ipv tv keken. Meer woorden dan nodig dus. Maar voor de lange winteravonden is het geweldige lectuur (of wanneer je, zoals Frank Westerman, met de trein naar Wenen reist.) Je merkt vooral hoe zeer de wereld is veranderd in de afgelopen honderd jaar.

De Radetzkymars is trouwens een running gag in dit boek

Prachtig verhaal uit de nadagen van de dubbelmonarchie. Vergelijkbaar met het het beste van Stefan Zweig (in het bijzonder: Ongeduld). Een echte aanrader. Leest als een trein.

ik las nog niets van Roth, voor mij een openbaring en aansporing voor het lezen van ander werk van die man.

Prachtig en indringende sfeerimpressie van de teloorgang van het Habsburgse Rijk.

Dit is een klassieker ( sociologische roman ) wordt gerekend tot de hoogtepunten van de wereldliteratuur. Ronduit PRACHTIG en schitterend geschreven door auteur Joseph Roth. Heb er ongelooflijk van genoten. Een AANRADER

Schitterend boek van schitterende schrijver.

Fantastisch boek aangaande achtergrond in de Dubbelmonarchie aan de vooravond van de eerste wereldoorlog, wetende dat het in 1932 is geschreven, zeven jaar voor het uitbreken van de tweede wereldoorlog